MIJN VISIE

André Verroken portret
© Mich Leemans

De huidige verscheurde tijdsgeest heeft tot gevolg dat heel wat kunstenaars het zoeken naar helderheid, eenvoud en orde hebben afgezworen. Wanorde is per definitie aktueel, vaagheid en de vaak daarmee gepaard gaande visuele onmacht staan borg voor kunst. De kunstenaar beperkt er zich gemakkelijkheidshalve toe een kritiekloos beeld op te hangen van de vergankelijkheid en de kwetsbaarheid die onze tijd kenmerkt. Hij kiest zoals de handige reklamejongens nog zelden partij tegen de heersende modes in. Eindeloos herhalen wat hij heeft bereikt of kiezen voor het avontuur, het verder ontdekken en uitbouwen van de eigen persoonlijkheid blijkt het bijna onoverkomelijk dilemma waarvoor de kunstenaar in onze tijd wordt gesteld. De geduldige, geïsoleerd werkende kunstenaar is een apart fenomeen geworden.

Mijn eigen werk kon nooit helemaal duidelijk geïdentificeerd worden met één bepaalde stroming en was dus ook minder onderhevig aan de mechanismen die in werking treden bij de onvermijdelijk volgende acceptatie… Ik word in mijn keuzes immers gedreven door gevoelens en waarden die universeel zijn; mijn beslissingen zijn nooit het gevolg van vertwijfeling of onverschilligheid, noch worden ze bepaald door één of andere modetrend. Als je het vermogen en ook de behoefte tot ordening en helderheid in jezelf voelt, dan is het totaal verkeerd daartegen in te gaan, zelfs al was het om een treffender beeld van de werkelijkheid te illustreren. De verloochening van de eigen aard leidt tot weinig overtuigend werk dat elke authenticiteit ontbeert en gaat steevast ten koste van de beeldende kwaliteit ervan.

Ik geloof nog steeds dat ieder mens het vermogen heeft zijn lot in eigen handen te nemen: de overheersing van het rationele over het spirituele hebben wij alleen aan onszelf te danken. Uiteraard is het zoeken naar helderheid, het streven naar transcendentie in de kunst noch het proberen de struktuurloosheid van deze tijd vorm te geven op zich relevant. Duidelijk moet zijn dat zowel het één als het ander leidt tot een overtuigend beeld. Bij de aanhangers van de struktuurloosheid resulteert de nieuw verworven vrijheid van “alles kan en alles mag” heel zelden in een overtuigende beeldentaal. Waardevrijheid is dan ook de beste PR die de kunst zich vandaag wensen kan wil zij terug geloofwaardig worden. Ik denk wel dat mijn werk, ondanks zijn verscheidenheid, getuigt van intellektuele standvastigheid. Deze standvastigheid die ik bij zovelen mis, alsof zij schrik hebben buiten de modes en de veralgemeende appreciatie te vallen. Eens je jezelf in voldoende mate hebt doorgelicht en een eigen kijk op de wereld hebt ontwikkeld die vanuit je eigen zelf is gegroeid, dan moet je ook de moed hebben voor die visie te blijven staan, desnoods tegen alle beter weten van het kunstcircus in. Ik heb dan ook lak aan de mechanismen en de rituelen die in de wereld van de kunst gelden. Mij daarmee inlaten kan slechts mijn konsentratie verminderen, mijn artistieke vrijheid beknotten en mij beletten dat persoonlijk, authentisch oeuvre op te bouwen waar ik naar streef.

Ik probeer beelden te maken die ostentatief van karakter en fysisch aanwezig zijn; evenwel zonder de ruimtelijke kontekst waarin zij geplaatst worden te domineren of teniet te doen. Door de meer subtiele, onderhuidse meervoudige gelaagdheid lijken mijn werken het initiatief van de toeschouwer af te wachten. Ik houd er niet van de kijker met spektakulaire hoogstandjes te imponeren. Dergelijke benadering vraagt wellicht ook meer inspanning, niet alleen van de maker, ook van de kijker. Ook de gespannenheid van de kompositie, de kracht van de lijnvoering zijn voor mij heel belangrijk. De spontaniteit die in bepaalde werken opduikt (Nightanday, Scooter) is duidelijk gekalkuleerd. Zij is het resultaat van jarenlange ervaring, een heel precieze materiaalkeuze en het juist afwegen van volumes t.o.v. mekaar. De plastische problemen worden m.a.w. heel zuiver gesteld en ook duidelijk herkenbaar opgelost.

Ik kies voor duidelijkheid in een chaotische wereld: ik probeer objekten te maken die aanspreken door hun helderheid en openhartigheid en zodoende de zelfstandige waarde ervan beklemtonen, ongeacht de inhoud die zij in zich dragen. Ik sta dan ook sceptisch tegenover een groot deel van de aktuele kunst, en dan vooral kunst waarin de strikt persoonlijke ervaringen en de emotionaliteit van de kunstenaar op de voorgrond staan. De komminukatieve waarde van het werk van die kunstenaars dat hoofdzakelijk emoties en/of modetrends bespeelt is voor mij al te oppervlakkig en te éénzijdig omdat zij alleen bestaat voor een publiek dat even klakkeloos de gangbare modetrends volgt. Ik wil dingen ontwerpen die deze mode-beperkingen niet hebben maar kommunikatief zijn in algemene, tijdsoverschrijdende zin.

André Verroken